آیا عصبانیت یک انتخاب است؟

روبروی میزش ایستاده ­ایم. الآن 10 دقیقه­ ای می­ شود تلفن دست­ ش است و دارد با یکی از اعضای خانواده ­اش درباره ­ی مهمانی دیشب صحبت می­ کند. اصلاً هم مهم نیست شما، نفر پشت سری شما و آن نفر سوم معطل ایستاده ­اید تا ایشان لطف بفرمایند، مکالمه ی خصوصی ­شان را در وقت کار زودتر به اتمام برسانند و کار 20 ثانیه ­ای شما را انجام دهند. گوشی را که بالاخره می­ گذارد، نیز، طوری برخورد می­ کند که اگر شما نبودید مجبور نبود صحبت جذاب­­ ش پشت تلفن را درست جایی که گُل انداخته قطع کند تا با اکراه به کار شما بپردازد. برگه­­ تان را که نگاه می­ کند، روی­ ش تاریخ می­ زند، سی آذر؛ یعنی درست 56 روز دیگر. دلیل­ ش را که می­ پرسی، چون مزاحم مکالمه­ ی تلفنی­ ش هم بودی­، برافروخته می­ شود که مگر باید به شما پاسخ هم بدهد؟! و آن فرد در آن سیستم مریض هیچ مرجع نظارتی ندارد، و شما باید درست 56 روز صبر کنید. در این مواقع، دو راه بیشتر ندارید: عصبانی شوید، یا عصبانی نشوید. اما مگر عصبانیت یک انتخاب است؟

زمانی که می­ پنداریم – به درستی یا غلط – زمین و زمان به ما سخت گرفته ­اند، که حق­ مان – به درستی یا غلط – پایمال شده است، زمانی که ناملایماتی می بینیم، زمانی که یک «نه»­ی قاطعانه – به درستی یا غلط – می ­شنویم، تمامی موجودیت ما همصدا می­ شود که کاری کند. در آن لحظه بافت منسجم درهم­ تنیده ­ای را می ­مانیم که باید خودش را رها کند. درست و دقیقاً در همین ثانیه­ ها یک صفحه­ ی pop-up انتخاب دو گزینه­ ای جلوی روی­ مان باز می ­شود: یک. عصبانیت دو. عدم عصبانیت. ممکن است ما داریم درست می­ گوییم، یا ممکن است اشتباه کرده­ باشیم. بحث این مقاله این نیست. این مقاله همچنین ما را به انفعال و گذشتن از حقی که باید از آن صیانت کنیم سوق نمی­ دهد؛ این مقاله سعی می­ کند ما را با انتخاب دو-گزینه­ ای عصبانیت یا عدم عصبانیت در مواقع سختی آشنا کند. قطعاً بدون عصبانیت هم می­ شود دفاع جانانه­ تری از حقوق خود کرد، و هم می­ توان بازتر و روشن­تر بازنگری کرد تا از اشتباهات درس گرفت.

عصبانیت زشت­ ترین چهره­ ی افراد را نشان­ مان می ­دهد. افراد وقتی برافروخته می­ شوند، به دمای جوش می­ رسند، آب می ­شوند، کم می ­شوند، و دیگر دوست داشتنی نیستند. فرد عصبانی در ضعیف ­ترین حال خودش قرار دارد؛ حالت یا فازی که از عدم کنترل می ­آید و در این جابجایی یا رها کردن خود به بیرون، فرد تهی و شکننده می ­شود. فردی که عصبانیت را برگزیده حالا دنبال ترحم است تا دیگران او را تایید کنند. اما مگر می ­شود آدمی که زشتی را برای خودش انتخاب کرده، که دوست دارد دوست­ داشتنی نباشد، را دوست داشت؟ حتی اگر حرفش حرف درستی باشد.