هوش تیمی را بیشتر بشناسیم

یک، دو و سه را که می گویند بهت زده می شوند. تک تک شان. بعضی بهت شان را با بهت نشان می دهند، بعضی با خنده، بعضی چیزی می گویند و بعضی تنها سکوت می کنند. امنیتی که در مقابل دیگری دارند کمک شان می کند سریعا نقشی راه حل-محور به خود گیرند و تلاش کنند 1) مشکل را بپذیرند؛ 2) مشکل را در مقیاسی به نام تیم تعریف کنند؛ 3) از داشته ها/توانایی های خود و یا داشته ها/توانایی های دیگر اعضای تیم به اشتراک بگذارند؛ 4) حس رسیدن به هدف که همان رسیدن تیم به اهدافش هست را با هم تجربه کنند.

این که هر چه جلوتر می رویم انواع مختلفی از هوش های انسانی را کشف می کنیم، یا آنچه قبلا وجود داشته را تمیز و تفکیک می کنیم، یک جنبه ی خوب و یک جنبه ی بد دارد. جنبه ی خوب این روند به دسته بندی بهتر و دقیق تر این حوزه از توانایی های انسان یعنی هوش او مربوط می شود. اما بایستی حواسمان باشد که همه ی این انواع مختلف هوش در نهایت اعضای یک خانواده ی بزرگ به حساب می آیند که «باهوشی» خصلت نسبت داده شده به آن است؛ پس از اصل موضوع منحرف نشویم. اگر IQ را ضریب هوشی هر فرد در نظر بگیریم که عددی ست که زیرکی وی را نشان می دهد، و اگر EQ را هوش هیجانی او بنامیم که به کنترل بهینه ی هیجانات، تبدیل آن ها به شور و سپس انرژی در مسیر رسیدن به هدف اطلاق می شود، و اگر AQ را هوش کنترل سختی ها نامگذاری کنیم که به آمادگی ذهنی و عکس العمل فرد در مقابل شرایط سخت و ارائه ی کیفیت همیشگی و حتی بالاتر از آن اشاره دارد، TQ را هوش تیمی یا هوش تیم وُرک می نامیم که به میزان هوشیاری و آمادگی هر فرد برای حضور در تیم و یا انجام فعالیت های تیمی، توجه به دیگر اعضای تیم و همچنین دغدغه ی منافع تیم اشاره می کند. هوش تیمی برخلاف آنچه از بیرون به آن نگاه می شود خصوصیتی ساده و همیشه حاضر نیست. تجربه ی سال ها تشکیل تیم های مختلف برای پروژه های کوچک، بزرگ و برون مرزی من را به این نتیجه می رساند که هوش تیمی پدیده ای سهل ممتنع است!

ویژگی منحصر به فرد هوش تیمی که آن را پدیده ای سهل ممتنع می سازد حساسیت ویژه ای نیز برای شناخت و مدیریت آن می طلبد. در برخورد با هوش تیمی در هر یک از مراحل شناخت و یا پرورش بایستی به نکات زیر توجه داشت:

یک. حضور در تیم و میل به فعالیت تیمی یک انتخاب است و نه یک ضرورت. در مرور تاریخ اتفاقات بزرگ به مواردی بر می خوریم که شخصی با تنهایی گزینی خویش و مکاشفاتِ در سکوت به نتایج قابل توجهی دست یافته است. بنابراین نمی توان همه ی انسان ها را محکوم به کار تیمی کرد.

دو. هوش تیمی به معنای پیروی کورکورانه از مسیری که رهبر تیم ترسیم می کند نیست؛ هوش تیمی به باهوشی عضو تیم در درک مسیر پیش رو و انتخاب همراهی تیم در آن مسیر توجه دارد. این مورد نقش رهبر تیم را در رهبریت تیم پر رنگ تر می کند، و همچنین مسئولیت وی را چند درجه ارتقا می دهد.

سه. افراد با هوش تیمی بالا به اهداف تیم وفادارند و موفقیت تیم در نیل به اهداف آن را به درستی موفقیت خود می پندارند.

چهار. هوش تیمی بالا افراد را به سینرژی و لذت چندین برابر از تیم وُرک سوق می دهد.

پنج. هوش تیمی اعضای تیم را نسبت به یکدیگر مهم قلمداد می کند و کانال های همکاری و عاطفی صحیح، سالم و قدرتمندی بین یکایک اعضای تیم با یکدیگر خلق می کند.

شش. TQ در رابطه ی مستقیم با EQ، IQ و AQ قرار دارد، به نحوی که فردی که TQ بالایی بروز می دهد یقینا از وضعیت بسیار مطلوبی در دیگر هوش ها نیز برخوردار است.

احسان گرجی

مدرس رهبری و توسعه فردی

© حق تالیف این ویدیو برای کمیته ی امداد امام خمینی (ره) محفوظ است.